Over ons
Stadsschouwburg Haarlem
De kapitaalkrachtige Haarlem mecenas Jan Krol wilde rond 1914 de stad graag een cadeau geven. Het was de toenmalige burgemeester Sandberg die Krol adviseerde om zijn geld te doneren voor een nieuwe stadsschouwburg. De oude schouwburg in de Jansstraat voldeed namelijk steeds minder en werd als armoedig gezien. Krol wilde dit wel, maar op twee voorwaarden: dat hij niet bekend werd gemaakt als mecenas en dat de opdracht zou gaan naar architect J.A.G. van der Steur. Pas in 1964 werd bekend dat Krol de geldschieter was. Jan Krol leeft nog steeds voort als naamgever van de terugkerende J.C. Krol Soirees, oftewel een fondsenwerfdiner waarbij Stadsschouwburg & Philharmonie Haarlem donateurs probeert te vinden voor speciale projecten. Helaas heeft Krol de opening van de Stadsschouwburg niet kunnen meemaken, hij overleed in 1916.
In 1918 ging de schouwburg feestelijk open met het stuk ‘De heks van Haarlem’ van Frederik van Eeden. Direct al na opening werd de schouwburg één van de meest toonaangevende theaters in Nederland. De meest in het oog springende bloeiperiodes waren de jaren ’60 en ’70 uit de vorige eeuw toen Toneelgroep Centrum haar thuishaven had in Haarlem en in de schouwburg de ‘’hipste’’ premières van Nederlands plaatsvonden. Freek de Jonge en Bram Vermeulen startten hun theatercarrière in de schouwburg en Herman van Veen kreeg volop de mogelijkheid programma’s uit te proberen. Het gebouw kent op dit moment wederom een bloeiperiode. Na een langdurige renovatie is de Stadsschouwburg springlevend en onder meer bekend als smaakmakend premièretheater.
Vrijwel exact 90 jaar na de opening van de Stadsschouwburg Haarlem heropende de schouwburg op vrijdag 26 september 2008 haar deuren. Op 30 september 1918 opende de Stadsschouwburg met het stuk De Heks van Haarlem, dat Frederik van Eeden speciaal voor de nieuwe Stadsschouwburg had geschreven. De Haarlemse toneelschrijver Ad de Bont zet deze traditie voort met een nieuw geschreven werk: Batte, een eigenwijze musical. In de periode tussen De Heks van Haarlem en Batte is er veel veranderd in de Stadsschouwburg. De meest intensieve verbouwing heeft de laatste vijf jaar plaatsgevonden, maar het is de moeite waard. Architect Erick van Egeraat heeft de Stadsschouwburg prachtig gerenoveerd en aangepast aan de eisen van deze tijd. Het gebouw kan weer 90 jaar mee.
In 2018 bestond de Stadsschouwburg 100 jaar en dit heuglijke feit is in seizoen 18/19 gevierd met o.a. de Bonte Gala Avond, leesvoorstellingen van Toneelgroep Centrum, de vierde Haarlemse Scrooge en De Week van Freek. Lees hier alle artikelen die in het jubileumseizoen zijn geplaatst.
Voor meer informatie lees het boek Het Geschenk van Ko van Leeuwen & Wim de Wagt.
Philharmonie Haarlem
De voorloper van de huidige Philharmonie is de herensociëteit de ‘Vereeniging’. Deze sociëteit werd opgericht door vierentwintig Haarlemse ondernemers. De heren waren allen zogenaamde nieuwe ondernemers die vermogend waren geworden door de zegeningen van de industriële revolutie. Zij hadden de behoefte om elkaar te ontmoeten maar ook met elkaar te ontspannen. In 1856 werd daartoe een pand aangekocht in de Lange Begijnestraat. De sociëteit (nu grotendeels de huidige Blauwe Zaal) kende een biljart- en speelkamer en een tuin waar een kolf- en kegelbaan was. De sociëteit bleek al snel in een behoefte te voorzien. Reeds in 1857 werd om de hoek- in de Lange Begijnestraat- een dubbel herenhuis aangekocht en verbouwd, waarbij ook een zaal voor concerten en andere evenementen in gebruik werd genomen.
Het ledental groeide en het aantal activiteiten ook. De ‘Vereeniging’ had behoefte aan een grote concertzaal voor ca 1.300 bezoekers, zij kocht de gehele Lange Begijnestraat en Wijde Appelaarsteeg op. Architect A. van der Steur ontwierp de concertzaal die in 1873 zijn deuren opende. Noviteit was de koffiekamer speciaal voor de dames. Na 1900 liep het ledental van de Vereeniging terug. Bestuur en leden besloten het pand in 1920 te verkopen aan de gemeente en zich te vestigen in een nieuw pand aan de Zijlweg (de sociëteit bestaat nog steeds). Na de overname kreeg het gebouw de naam ‘Gemeentelijk Concertzaal’ het latere ‘Concertgebouw Haarlem’. Het aanbod bleef echter niet alleen beperkt tot klassieke muziek. De uitbaters van het Concertgebouw organiseerden er circus, pluimveetentoonstellingen, bloemenshows, turndemonstraties en bokswedstrijden. Een eerbetoon aan de familie Deinum die van 1929 tot en met 1964 de scepter zwaaide in het Concertgebouw en de Stadsschouwburg hangt in de Grote Foyer (een pictografie van de kunstenaar Eric J. Coolen).
In juli 2001 sloot het Concertgebouw Haarlem zijn deuren en startte architect Frits van Dongen van de Architekten Cie een ambitieus verbouwingsproject. Dit resulteerde op vrijdag 14 oktober 2005 in de opening van Philharmonie Haarlem. Een perfect evenwicht tussen restauratie en nieuwbouw met als markering het glas waarmee de nieuwbouw bekleed is. Dit glas is bedrukt met een grafische notatie die kunstenaar Karel Martens maakte van de compositie ‘Klokken voor Haarlem’ van Louis Andriessen.
Het Cavaillé-Coll-Orgel
Een belangrijk bijkomend motief voor de gemeente Haarlem om in 1920 over te gaan tot aankoop van het complex van de ‘’Vereeniging’’, was de kwestie van de schenking van het orgel. Adriaan Stoop en Julius Bunge, twee vermogende en weldoende inwoners van Bloemendaal en Aerdenhout, waren in 1915 in de gelegenheid om dit orgel aan te kopen. Het orgel, gebouwd door de bekende Franse bouwer van romantische orgels, Cavaillé-Coll, werd in de zeventiger jaren van de 19e eeuw in het Paleis voor Volksvlijt in Amsterdam geplaatst. Dit gebouw was, tot het gereed komen in 1888 van het Concertgebouw, de belangrijkste grote concertruimte aldaar. Nadien raakte gebouw en orgel in verval, met als uiteindelijk gevolg dat genoemde heren met de gemeente Haarlem overeenkwamen dat dit Cavaillé-Coll-orgel in de grote concertzaal van de sociëteit “Vereeniging’’ geplaatst zou worden, nadat dit complex door de gemeente zou zijn aangekocht. Dit orgel van wereldklasse is gelijktijdig met de verbouwing van de Philharmonie geheel gerestaureerd.
Voor meer informatie lees het boek 'Van Herensociëteit naar Philharmonie' van Peter Bruyn.
Wie zijn wij
Directie
Edwin van Balken - Algemeen directeur
Yvonne van Popta - Zakelijk directeur
Raad van Toezicht
Peter van Barneveld - voorzitter
Anja van Keulen
Frans van Loef
Kirsten Ariesen-Bakker
Roderick Verstegen
Downloads
- Bedrijfsplan 2022-2024 (pdf)
- Jaarverslag 2021 (pdf)
- ANBI publicatieplicht 2021 (pdf)
Duurzaamheid
Maatschappelijk en verantwoord ondernemen
Als grootste culturele instelling van Haarlem zoekt Stichting Stadsschouwburg & Philharmonie Haarlem naar maatschappelijke verbindingen die bijdragen aan de levendigheid, de leefbaarheid en de sociale structuur in Haarlem en omgeving. Daarom heeft de organisatie Duurzaamheid en Sociaal ondernemerschap hoog in het vaandel staan: verantwoord omgaan met, en denken aan het welzijn van mensen in en rond de organisatie; verstandig en verantwoord financieel beheer voeren en zuinig omgaan met onze natuurlijke hulpbronnen. De twee thema’s Duurzaamheid en Sociaal ondernemerschap sluiten aan op onze missie en visie om als organisatie en kloppend hart van de stad mensen te inspireren (duurzaamheid) en te verbinden (sociaal ondernemerschap).
Met de plaatsing van zonnecollectoren in 2010 op het dak van de Philharmonie deed de duurzaamheid nadrukkelijk haar intrede in onze organisatie. Maatschappelijk verantwoord ondernemen betekent voor ons als organisatie dat wij graag een steentje bijdragen aan het verbeteren van grotere maatschappelijke kwesties als klimaatverandering, luchtvervuiling, arbeidsomstandigheden en vergrijzing. Onze doelstelling is om actief mee te werken aan het behalen van de ambities in het plan “Haarlem Klimaatneutraal 2030” en hier op eigen wijze invulling aan te geven. Als we nú toekomstgerichte keuzes maken en duurzaam ondernemen, investeren we in de wereld van morgen.
Het gouden Green Key certificaat
Een manier waarop wij maatschappelijk verantwoord ondernemen uitdragen is de Green Key certificering. Green Key is het internationale keurmerk voor duurzame bedrijven in de recreatie- en vrijetijdsbranche en zakelijke markt. Afgelopen jaren werkten wij hard aan het verduurzamen van onze twee gebouwen. En met succes! In januari 2016 ontvingen zowel de Stadsschouwburg als de Philharmonie in aanwezigheid van wethouder Duurzaamheid Cora-Yfke Sikkema het Gouden Green Key certificaat. Dit is de beste notificatie die het internationaal bekende keurmerk uitreikt aan duurzame bedrijven. Bijzonder in Nederland is de samenwerking in Haarlem met meerdere culturele instellingen. Naast Stadsschouwburg & Philharmonie Haarlem zijn de deelnemende organisaties het Frans Hals Museum|De Hallen, Teylers Museum, Bibliotheek Zuid-Kennemerland, Noord-Hollands Archief, Hart, Toneelschuur en Patronaat. Alle podia doen er alles aan om het milieu te sparen, zonder dat hun gasten inleveren op comfort en kwaliteit. De gecertificeerde bedrijven voldoen aan de normen die gesteld zijn door de Stichting KMVK (Stichting Keurmerk Milieu, Veiligheid en Kwaliteit).
Wij blijven maatregelen ondernemen t.b.v. milieuvriendelijk. Denk hierbij aan het gebruik van een zonnestroominstallatie systeem (bestaande uit zonnepanelen, omvormer, elektriciteitsmeter en monitoringsysteem), maar ook spaarlampen, lichtsensoren en timers voor airconditioning en verwarming. Ook werken de kranen, kleedkamerdouches en urinoirs op sensoren en hebben de toiletten een duospoeling om zoveel mogelijk water te besparen. Verder maken wij gebruik van zeepdispensers, vindt er afvalscheiding plaats en wordt er milieubewust ingekocht. Zo schenken wij fair trade koffie en gebruiken wij veel biologische en milieuvriendelijke producten.
Als kloppend hart van de stad zoeken wij naar duurzame en maatschappelijke verbinding. De samenwerking met De Koekfabriek is hier een mooi voorbeeld van. De koekjes van De Koekfabriek worden vanaf mei 2018 in de Philharmonie bij de koffie en thee geserveerd. Het is een heerlijke maar vooral sociale samenwerking. De Koekfabriek zoekt namelijk naar passend werk voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Dit kunnen mensen zijn met een verstandelijke beperking, maar ook asielzoekers met een verblijfsvergunning, ex-thuislozen of jongeren met enorme schulden. In samenwerking met een zorgpartner geeft De Koekfabriek deze mensen een zinvolle dagbesteding of een leerwerk traject als opstap naar betaald werk.
Nog een mooi voorbeeld van maatschappelijke en sociale verbinding is het starten van het livestreaming van concerten naar zorgcentra. Op 18 november 2018 werd het eerste concert d.m.v. een liveverbinding vanuit de Philharmonie vertoond op een groot scherm in woonzorgcentrum Nieuw Delftweide. Meer dan 60 mensen, die door omstandigheden niet aanwezig kunnen zijn bij een concert, konden toch genieten van een prachtig concert. Het live streamen van concerten wordt mede mogelijk gemaakt door Bavostichting Heemstede en Stichting Hofje Code en Van Beresteyn. In 2019 wordt het livestreamen van concerten uitgebreid naar meer zorgcentra!
 |
Voor meer informatie hierover zie www.greenkey.nl Voor de verklaring zie MVO-verklaring |